سال ۱۵۱ هجری قمری

سال ۱۵۱ هجری قمری
< ۱۵۲ - ۱۵۰ >
۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراق منصور عباسی
امویان در اسپانیا عبدالرحمن الداخل
باوندیان بر بلندی‌های طبرستان سرخاب دوّم ابن مهر مردان
وقایع مهم
قیام بربرها در اندلس علیه امویان
کشته شدن اشتر علوی توسط عباسیان
تولدها
اسحاق بن ابی‌اسرائیل مَرْوَزی
وفات‌ها
محمد بن اسحاق مدنی
عبدالله بن محمد نفس زکیه
عمران بن ابی‌مسلم عمار جهنی
ابن جُرَیج
محمد بن قیس بجلی
ادریس بن یزید بن عبدالرحمن اَوْدی

سال ۱۵۱ هجری قمری یکصد و پنجاه و یکمین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با امامت امام کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.

در این سال، منصور عباسی از سلسله عباسیان بر عراق، و عبدالرحمن الداخل از دودمان امویان، بر اسپانیا حکومت می‌کردند. قیام بربرها در اندلس و کشته شدن اَشْتَر عَلَوی، فرزند نفس زکیه به دست عباسیان از وقایع این سال است.

روز نخست این سال، یعنی سه‌شنبه ۱ محرم، مصادف است با ۹ بهمن سال ۱۴۶ هجری شمسی و ۳۰ ژانویه سال ۷۶۸ میلادی. روز پایانی سال، یعنی جمعه ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با ۲۷ دی سال ۱۴۷ هجری شمسی و ۱۷ ژانویه سال ۷۶۹ میلادی.

امامت

سال ۱۵۱ق، با سال‌های ۱۴۵ و ۱۴۶ هجری شمسی مطابق است. این سال یکی از سال‌های امامت ۳۵ سالهٔ امام کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان بود. امام کاظم(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود و تقریباً سه سال از شهادت پدرش امام صادق(ع) (۸۳-۱۴۸ق) و آغاز امامت او گذشته بود. در این سال فرزند او علی، معروف به امام رضا(ع)، در حدود سه سال داشت.

حکومت‌ها

در سال ۱۵۱ق، منصور عباسی (حکومت ۱۳۶-۱۵۸ق)، خلیفه دوم از سلسله عباسیان، بر عراق به پایتختی بغداد حکومت می‌کرد. گستره حکومت او در این دوران شامل مدینه، مکه و مصر نیز می‌شد. مخارق بن غفار از سوی منصور عباسی بر افریقیه (تقریبا تونس) ولایت داشت.

در این سال حسن بن زید بن حسن (حکومت ۱۵۰-۱۵۵ق)، با حکم منصور عباسی بر مدینه حکومت می‌کرد. او نوه امام حسن(ع) و پدر سیده نفیسه است.

امویان نیز با حکومت عبد الرحمن اوّل ابن معاویه، ملقب به داخل (حکومت ۱۳۸-۱۷۲ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا)، به پایتختیِ قُرْطُبه حکومت می‌کردند.

در این سال، سرخاب دوّم ابن مهر مردان (حکومت: ۱۳۸-۱۵۵ق) از سلسله باوندیان، بر بلندی‌های طبرستان و گیلان حکومت می‌کرد.

رویدادها

نظامی

تولدها

  • اسحاق بن ابی‌اسرائیل مَرْوَزی‏، که در طریق برخی روایات کتاب امالی، نوشته شیخ طوسی وجود دارد؛ ولی نام او در کتاب‌های رجالی شیعه نیامده است.

درگذشت‌ها

پانویس

  1. ، با حساب.
  2. ، با حساب.
  3. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  4. سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۴۶۱، ۴۶۴ و ۴۶۵.
  5. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  6. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۷.
  7. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.
  8. نگاه کنید به طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۵۸۹.
  9. بنیادی نایینی، «حج و حرمین در استراتژی سلطه‌گرایانه سفاح و منصور عباسی»، در فصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام، ص۸۱–۸۴.
  10. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۸۷.
  11. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۵۹۳ و ج۶ ، ص۸.
  12. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۴۴۳.
  13. ابن عماد، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.
  14. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ص۳۳۸ و ج۸، ص۸۶.
  15. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  16. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۲.
  17. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۲.
  18. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۵۹۷.
  19. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج‏۶، ص۳۵۵.
  20. نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۵۴۷.
  21. ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۲۳.
  22. کشی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۶۷۸.
  23. علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۰۲ق، ص۲۵۰.
  24. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۵۹۷.
  25. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۵۷.
  26. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۲۹ق، ج۱۶، ص۲۴۲.
  27. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۰۷، ص۴۰۷.
  28. مازندرانی حائری، منتهی المقال فی احوال الرجال، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۶۳.
  29. نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۲، ص۲۱.
  30. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۴، ص۱۶۰.
  31. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۹۳.
  32. نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۲۳.
  33. سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج‏۶، ص۲۹۶.
  34. تفرشی، نقد الرجال، ۱۳۷۷ش، ج‏۱، ص۱۸۳.
  35. ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج‏۷، ص۳۳۲.
  36. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج‏۷، ص۴۸۵.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، ۱۳۸۵ق.
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی‏، تهذیب التهذیب‏، بیروت، دار صادر، ۱۳۲۵ق.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۰ق.
  • ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب‏، به تحقیق محمود ارناووط، به تصحیح عبدالقادر ارناووط، دمشق، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • بنیادی نایینی، احمد و دیگران، ، در دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، س۶، ش۱۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش.
  • ترمانینی، عبد السلام، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین؛ یشمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی مع ترجمة لأشهر الأعلام و تعریف بالمواقع و البلدان، دمشق، طلاس، ۱۴۰۸ق.
  • تفرشی، مصطفی بن حسین‏، نقد الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۳۷۷ق.
  • جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی‏، تاریخ بغداد، به تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، بیروت، منشورات محمد علی بیضون‏، ۱۴۱۷ق.
  • خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة فی العالم، ۱۳۷۲ش.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
  • سبط ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، به تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
  • سمعانی، عبد الکریم بن محمد، الأنساب، به تصحیح عبد الرحمن بن یحیی معلمی، حیدرآباد، مطبعة مجلس، دائرة المعارف العثمانیة، ۱۳۸۲ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری:تاریخ الرسل والملوک وصلة تاریخ الطبری، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق.
  • طوسی، محمد بن حسن‏، رجال الطوسی، به تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۳۷۳ش.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف‏، رجال العلامة الحلی‏، به تصحیح محمدصادق بحر العلوم، قم، الشریف الرضی‏، ۱۴۰۲ق.
  • کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال معروف به رجال کشی، به تصحیح حسن مصطفوی، مشهد، نشر دانشگاه مشهد، ۱۴۰۹ق.
  • کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال‏، خلاصه کننده محمد بن حسن طوسی، به تحقیق مهدی رجایی، به تصحیح محمد باقر بن محمد میرداماد، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، ۱۴۰۴ق.
  • مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل‏، منتهی المقال فی أحوال الرجال‏، به تحقیق موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، ۱۴۱۶ق.
  • محدث نوری، حسین بن محمدتقی‏، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، بیروت، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۴۲۹ق.
  • نجاشی، احمد بن علی‏، رجال النجاشی‏، به تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۳۶۵ش.
  • نمازی شاهرودی، علی‏، مستدرکات علم رجال الحدیث‏، تهران‏، فرزند مؤلف، ۱۴۱۴ق.